Đây là chia s�?của Th�?trưởng B�?Khoa học và Công ngh�?Trần Hồng Thái tại Hội thảo khoa học v�?liêm chính trong nghiên cứu, t�?chức tại Đại học Bách khoa Hà Nội sáng nay (19/12/2023).

Hội thảo do B�?Khoa học và Công ngh�?(KH&CN) phối hợp với B�?Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) t�?chức. Th�?trưởng B�?KH&CN Trần Hồng Thái và Th�?trưởng B�?GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc ch�?trì Hội thảo.

PGS. Huỳnh Đăng Chính - Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội cùng các nhà khoa học, nhà quản lý tại các trường ĐH Việt Nam tham d�?Hội thảo. 

Hội thảo nhằm tạo diễn đàn trao đổi giữa các cơ quan quản lý, các t�?chức KH&CN và các nhà khoa học v�?vấn đ�?liêm chính nghiên cứu, tạo nền tảng hướng tới môi trường nghiên cứu khoa học chất lượng theo thông l�?quốc t�?

Việt Nam tăng trưởng mạnh m�?các công b�?quốc t�?/strong>

Phát biểu đ�?dẫn tại Hội thảo, Th�?trưởng B�?GD&ĐT cho biết, theo cơ s�?d�?liệu của Elsevier, tổng s�?công b�?khoa học của Việt Nam trong danh mục Scopus năm 2013 là khoảng 3.800 bài và năm 2022 là gần 18.500 bài, tăng khoảng 5 lần, đưa xếp hạng của Việt Nam lên đứng th�?5 trong khu vực ASEAN, đứng th�?12 châu Á và th�?45 trên th�?giới v�?s�?lượng công b�?quốc t�?trên Scopus.

S�?lượng công b�?quốc t�?này góp phần đưa ch�?s�?đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam năm 2022 xếp th�?48/132 quốc gia và vùng lãnh th�?được xếp hạng; xếp th�?4 trong Đông Nam Á và xếp th�?2 trong các quốc gia có mức thu nhập bình quân thấp (sau Ấn Đ�?.

“S�?tăng trưởng mạnh m�?của các công b�?quốc t�?trong những năm gần đây, bên cạnh những đóng góp tích cực như đã nêu cũng đang đặt ra một s�?vấn đ�?cần quan tâm, giải quyết đối với các nhà quản lý, các t�?chức khoa học và công ngh�?cũng như cộng đồng và cá nhân các nhà khoa học, trong đó nổi lên các tranh luận v�?liêm chính trong nghiên cứu khoa học�?�?Th�?trưởng Nguyễn Văn Phúc đặt vấn đ�?

V�?vấn đ�?nbsp;liêm chính nghiên cứu, Th�?trưởng Nguyễn Văn Phúc cho hay: Trong năm 2022, B�?GD&ĐT đã tham mưu Chính ph�?ban hành Ngh�?định s�?109/2022/NĐ-CP quy định v�?hoạt động khoa học và công ngh�?trong các cơ s�?GD ĐH, trong đó đã giao cho các cơ s�?GD ĐH ch�?động ban hành quy định và t�?chịu trách nhiệm v�?liêm chính học thuật đối với hoạt động khoa học, công ngh�?và đổi mới sáng tạo của đơn v�?mình.

Sau thời gian triển khai Ngh�?định, B�?GD&ĐT mong muốn lắng nghe kết qu�?triển khai tại các cơ s�?GD ĐH v�?nội dung liêm chính học thuật, các kinh nghiệm tốt, cách làm hay, các vấn đ�?cần quan tâm tháo g�?

Bách khoa Hà Nội đã xây dựng quy định 18 điều, 6 chương v�?liêm chính học thuật

Là một trong 3 nhà khoa học báo cáo tham luận tại Hội thảo, PGS. Trương Việt Anh �?Trưởng Ban Khoa học - Công ngh�? Đại học Bách khoa Hà Nội trình bày nội dung V�?xây dựng liêm chính học thuật qua một s�?khảo sát �?cơ s�?GD ĐH. 

Đánh giá chung tại các cơ s�?GD ĐH, PGS. Trương Việt Anh nhận định s�?cần thiết phải có quy định nội b�?đ�?đảm bảo căn c�? s�?tuân th�?liêm chính học thuật; s�?cần thiết phải tuyên truyền/truyền thông cho cán b�?và người học, nhận thức đúng đ�?thực hiện liêm chính học thuật; Cần thống nhất, s�?dụng công c�?kiểm soát đạo văn; Có quy định khen thưởng minh bạch trong thực hiện liêm chính học thuật đ�?làm rõ thái đ�?và phòng ngừa;  S�?cần thiết của mỗi cá nhân: Nhận thức, hiểu biết, trách nhiệm, phòng ngừa, tuân th�?

PGS. Trương Việt Anh nêu đ�?xuất, kiến ngh�? 

Các cơ s�?GD ĐH cần có quy định v�?liêm chính học thuật, nêu rõ v�?ngưỡng đạo văn (% trùng lặp giới hạn) trong các báo cáo và công b�?theo đặc thù lĩnh vực phù hợp (Bách khoa Hà Nội đã xây dựng quy định 18 điều, 6 chương).

Cùng đó, cần s�?dụng các công c�?kiểm tra đạo văn đảm bảo khách quan trong các sản phẩm khoa học, đào tạo tại các cơ s�?GD ĐH (có th�?s�?dụng công c�?Turnitin). ĐHBK Hà Nội đã và đang xây dựng phần mềm kiểm tra trùng lặp bằng tiếng Việt.

Cơ s�?GD ĐH cần có k�?hoạch tuyên truyền, ph�?biến, tập huấn v�?liêm chính học thuật cho cán b�? người học, phòng ngừa vi phạm. Xây dựng ch�?tài x�?lý các vi phạm v�?liêm chính học thuật. 

Cùng đó, PGS. Trương Việt Anh nêu một s�?kiến ngh�?với cấp quản lý và h�?thống, như: Cần có s�?phối hợp, kết nối các cơ quan quản lý nhà nước: Quan điểm thống nhất và xây dựng chính sách thực hiện liêm chính học thuật tại các cơ s�?nghiên cứu, đào tạo;

Cơ quan quản lý h�?thống cơ s�?d�?liệu khoa học và đào tạo dùng chung: CSDL phục v�?kiểm soát đạo văn;

Thống nhất v�?các công c�?kiểm soát đạo văn;

Các đơn v�?trong nghiên cứu và đào tạo xây dựng h�?thống cơ s�?d�?liệu khoa học và đào tạo chia s�? phối hợp tuyên truyền nhận thức cho cán b�?và người học;

Nhà khoa học, nhà quản lý Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh 4 nguyên tắc trong liêm chính học thuật: Trung thực trong mọi khía cạnh của nghiên cứu; có trách nhiệm khi tiến hành nghiên cứu; công bằng và chuyên nghiệp khi nghiên cứu với người khác; quản lý/bảo v�?tốt việc nghiên cứu khi nhân danh người khác.
 

Các nhà khoa học, nhà quản lý sôi nổi nêu ý kiến, trao đổi tại Hội thảo

Đã đến lúc cơ quan quản lý nhà nước phải vào cuộc v�?liêm chính và công b�?/strong>

Tại Hội thảo, các nhà quản lý, nhà khoa học nêu nhiều ý kiến tham luận, thảo luận của các nhà khoa học xung quanh thực trạng, kinh nghiệm tại các cơ s�?GD ĐH, cũng như đ�?xuất, kiến ngh�?nhằm thực hiện liêm chính trong nghiên cứu. Ý kiến chung đều cho rằng Việt Nam không phải là “hoang mạc�?v�?liêm chính khoa học và có nhiều quy định liên quan đến vấn đ�?này.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Th�?trưởng B�?Khoa học và Công ngh�?Trần Hồng Thái khẳng định, liêm chính trong nghiên cứu khoa học là vấn đ�?quan trọng; những phản ánh của các nhà khoa học, truyền thông v�?vấn đ�?liêm chính khoa học những năm qua cho thấy, đã đến lúc phải quan tâm lắng nghe.

Theo Th�?trưởng Trần Hồng Thái, liêm chính là khái niệm “mở�? nhưng phải có s�?cập nhật và hướng dẫn chung đ�?thực hiện. Liêm chính động chạm đến đội ngũ tri thức, đội ngũ nhà giáo, do đó khi chưa có điều tra, minh chứng thì chưa được nêu tên, làm ảnh hưởng đến từng nhà khoa học, tập th�?khoa học.

Đ�?xuất một s�?việc cần làm trong thời gian tới, Th�?trưởng Trần Hồng Thái nhấn mạnh, việc cần làm ngay là các đơn v�?quản lý nhà nước khẩn trương nghiên cứu đ�?xuất th�?thức văn bản hướng dẫn, đôn đốc đ�?các trường đại học, viện nghiên cứu thực hiện các quy ch�? quy định v�?liêm chính.

Tiếp thu ý kiến của các nhà khoa học tại hội thảo v�?việc xây dựng cơ s�?d�?liệu, nghiên cứu tiêu chí giám sát các tạp chí�? Th�?trưởng Trần Hồng Thái cho biết: B�?KH&CN và B�?GD&ĐT s�?nghiên cứu đ�?sớm có cơ s�?d�?liệu v�?khoa học công ngh�? tạo tài nguyên cho quản lý nhà nước. Đồng thời s�?nghiên cứu xem xét tiêu chí giám sát các tạp chí và định hướng phát triển h�?thống tạp chí khoa học trong nước.

Được biết, các ý kiến tại hội thảo s�?được xem xét đ�?lồng ghép vào các điều khoản khi thay đổi Luật Khoa học và Công ngh�?

“Hai B�?cùng nhau nhận thấy đã đến lúc cơ quan quản lý nhà nước phải vào cuộc v�?liêm chính và công b�? C�?gắng tạo ra môi trường khoa học, công ngh�?lành mạnh. Hội thảo hôm nay là khởi đầu đ�?hai B�?cam kết đồng hành với các nhà khoa học và các cơ quan truyền thông hướng tới nền giáo dục, khoa học tốt hơn, mang lại hạnh phúc nhiều hơn�?- Th�?trưởng Trần Hồng Thái nhấn mạnh.
 

�?em>C�?gắng ứng x�?với liêm chính có văn hoá, văn minh, bởi chúng ta đang ứng x�?với các nhà khoa học, nhà giáo�? Th�?trưởng B�?KH&CN Trần Hồng Thái

Gia Hân - Phương Thảo
Ảnh: Kiên Phạm